Perdita en Traduko – Idiomoj en diversaj lingvoj.

La pasinta semajno, Mi legis amuzan kaj interesan libron kio nomo estas “Perdita en Traduko” verkita por Ella Frances Sanders. Tio libro havas interesan sortimenton de netradukeblaj vortoj en la Angla lingvo el pli ol 30 lingvoj. Mi lernis ke en la Inuktituta lingvo, unu el la indiĝenaj lingvoj parolintaj en Kanado, estas vorto kiu signifas kiam ni eliras plurfoje por vidi se iu venos.  La vorto estas “Iktsuarpok” (ᐃᒃᑦᓱᐊᕐᐳᒃ). Plu informo pri la aŭtorino kaj aliaj libroj ke ŝi skribis povus esti trovita en ŝia retpaĝo http://ellafrancessanders.com .

Tio kondukas min hodiaŭ por skribi pri tiaj vortoj kaj idiomaĵoj en diversaj lingvoj kiu vere signifas defion por la tradukantoj kaj interpretistoj. Kelkajn el ilin estas amuzajn; kelkaj esprimoj priskribas partikularajn aferojn kiujn en aliaj kulturoj ili ne gravas, kaj estas kiuj estas uzitaj por insulti. En la retpaĝo http://omniglot.com/language/idioms/index.php idiomaĵoj estas definita kiel “esprimoj kiuj ne signifas kio ili ŝajnas signifi”. En tia retpaĝo, aperas ekzemplon en la  Franca lingvo: “pédaler dans la choucroute” ke laŭlitere signifas “pedali en la saŭrkraŭto” sed tia esprimo vere signifas “iri nenien”.

En la Angla lingvo, ekzistas kelkaj interesaj idiomaĵoj kioj mi lernis kiam mi loĝis en Britio aŭ kiam mi legis pri ili en la retpaĝo de la BBC. Kelkaj el miaj ŝatataj idiomaĵoj estas:

-It’s not my cup of tea: (Tio ne estas mia taso de teo), eleganta maniero por diri: “Mi ne ŝatas tio”.

-To go Bananas: Tio estas verbo kio esprimas afero kiam iun sin kondutas freneze.

-Scrooge: Unu avara aŭ mizera persono. Tia esprimo elvenas de la konata verko de Charles Dickens “Kristnaska Kanto”. Certa ke la propra nomo de Dickens, ankaŭ havas idioma signifo: “Dickensian”, ke priskribas aferoj de malriĉeco kaj malfacila laboro pri kiuj ni povas legi en la verkoj de tiu sama aŭtoro. Dank’al Teacher, el la BBC learning English.    

-Think outside the box: (Pensi ekster la skatolo) Tio signifas: esti kreema, kun novaj ideoj.

Mi jam skribis ekzemplon en la Franca lingvo. Mi ne povas skribi pri ĉiaj la kazoj ke mi scias aŭ pri kioj mi legis, sed unu el la mia plej ŝatata estas “Avoir un poil dans la main” kio laŭlitere signifas: “havi unu hararo en la mano” kaj ĝi estas tre amuza maniero por priskribi iu kiu estas pigra.   

Kanado estas ankaŭ inter la landoj kie la Franca lingvo estas parolata, kvankam la plimulto de la loĝantaro uzas ĉiutage la Angla lingvo.  Quebec estas la sola provinco kie la Franca estas la  ĉiutaga lingvo. Quebec ankaŭ havas ĝia propra kontribuo kun slangaj esprimoj en la Franca kiuj ne estas facila por kompreni por la parolantoj de la lingvo el aliaj landoj. Du esprimoj el Quebec ke signifas ke ĉio estas en ordo, ili estas: C’est tiguidou! - L’affaire est ketchup! Ŝajnas ke la vorto  “Tiguidou” ne havas konatan signifon en aliaj lingvoj, en la Franca ankaŭ! Ni povas legi plu en http://generationvoyage.fr/10-expressions-quebecoises-francais-comprendre/

Hispana, mia patrina lingvo, estas lingvon ke meritas apartan ĉapitron kiam ni parolas pri slangoj kaj idiomaĵoj. Ĝi estas la ĉefa lingvo en plu ol 20 landoj kaj ĝi evoluiĝis unikan klason de vortojn kun duoblo aŭ plu signifoj tra malsamaj landoj ke uzas ilin.   

Mi komencos kun vorton ke ni uzis en nia universitata studoj: “Puñalear”. Tia vorto venas el “Puñal” kio signifas “ponardo”. En la Hispana, la ĝusta maniero por konvertiĝi la vorto en verbo estas “Apuñalar” do vere la vorto “puñalear” ne estas ĝusta. Miaj samklasanoj, kaj poste miaj lernantoj, uzis tia vorto por diri: “Enmemorigi”, “studi asidue por ekzameno”.  

La Hispana lingvo havas kelkaj vortoj ke havas tre malsamaj signifoj el unu lando ĝis alia. Ĉi tie en Toronto, mi havis oportunecon por konversacii kun Ne denaska parolantoj de la Hispana lingvo kiuj vojaĝis al kelkajn Latin Amerikajn landojn, kaj la maniero ke ili amuziĝis kun malsamaj vortoj ke ili lernis en unu lando ŝajne ne estis utila en dua lando. Mi rimarkos la vorto: “Concha”. Tio vorto signifas “Konko”. Estas tre uzebla vorto ke povas esti uzita en formalaj skribitaj dokumentoj, kuirado libroj, aŭ en libroj por infanoj. Sed en aliaj landoj, ĉefe en la suda parto de Sudameriko, estas konsiderata kiel tre malĝentila aŭ aĉa vorto      

Multaj personoj tra la mondo aŭdis la vorto “Ché”, ke estas tre komuna en Argentinio, kie signifas “kamarado”.

La frazo “Tomar Once” ke laŭlitere signifas “Havi Dek unu” povas esti aŭdita kiel stranga frazo se vi ne estis antaŭe en Ĉilio. Ĉi tie, “Once” (dek unu) estas specialan vespermanĝeto. Kutime, ĝi havas teon, kafon kaj kukojn aŭ panon. Oni diris al mi ke “dek unu” estas la numero de literojn ke komponiĝas la frazo en hispane “Vamos a beber” (Ni drinku!). Tio esprimo aperis por kaŝi la intencoj por foriri por drinki en tempo ke tio ne estis socie akceptita.   

Sed tia kurioze terminologio en la Hispana ne estas limitata al la slango aŭ en ĉiutage konversacioj inter studentoj aŭ laborantoj. En Kolombio, kiam mi laboris tie, mi devis procezi unu dokumento nomita “Paz y Salvo”. Laŭlitere tio signifas “Paco kaj Sekura”. Tia oficia dokumento estas provizora permeso ke estas uzita por malsamaj okazoj. Tamen, se mi demandas al unu el miaj studentoj de Angla, kiuj ili estas nun advokatoj, por helpi min procezi tia dokumento, mi ne estas certa ke ili scius kio mi bezonas.  

En la Itala lingvo, ekzistas ankaŭ kelkaj belaj idiomaĵoj. Jen kelkaj ke mi trovis dum mia esploro:

-Avere le mani in pasta:  (Laŭlitere: Havi la manoj en Pasto) – kiam iu havas amikoj en pozicioj de influo.

-Prendere Fischi per Fiaschi: (Preni fajfiloj por flakonoj) – Kompreni unu afero anstataŭ alia. Miskompreni.

Referenco:

https://www.smartling.com/blog/40-italian-slang-words-phrases-you-need-to-know/

En la Portugala lingvo, Mi trovis interesan idiomaĵon: “É o cão chupando manga”: (kaj la hundo suĉas mangon) – tio signifas io “tre malbela”.  Referenco: http://blogs.transparent.com/portuguese/10-brazilian-slang-words/

La Parsia lingvo, kun tre malnova beletra tradicio, ankaŭ evoluis tre interesa kolekto de slango kaj idiomaĵoj. Sed hodiaŭ mi skribos pri tre originalaj idiomaĵoj uzita por amo.   

Moosh Bokhoradet : Signifas “Vi estas bela”. Sed kiu legas tio ne povus imagi ke Laŭlitere la esprimo signifas: “La musoj manĝos vin”.  

Jeegare man-ee: Laŭlitere estas “Vi estas mia hepato”. Sed tio idiomaĵo estas uzata por esprimi amo. Unu originala maniero por diri “Mi amas vin”. 

Legu pli esprimoj, vizitu:

http://www.chaiandconversation.com/2014/11-persian-sayings-make-no-sense-english

La Ukrainia lingvo havas kelkaj kurioza esprimoj. Hodiaŭ, multaj da personoj uzas la vorto “класно” (klasno) kio signifas ke io estas mojosa. Estas interesa afero ke tia vorto venas el “клас” kio priskribas prelegon aŭ aktiveco en la klasĉambro. Mi legis ke tia esprimo ankaŭ ekzistas en la Rusa Lingvo.

Por tiuj kiuj deziras koni pli pri la senfina mondo de la sakroj en la Ukrainia lingvo, kaj ankaŭ en la aliaj Slavaj lingvoj, la unua vorto ke ili povus lerni estas “холера” (Ĥolera) kio signifas “Ĥolero”. Estas uzita por esprimi koleron.

En mia artikolo mi klopodas ne inkludi vortojn ke povus esti uzita por insulti. Tamen, dum mia esploro, mi trovis unu interesa artikolo pri vortoj por insulti en malsamaj lingvoj, eldonita por BBC. Mi rekomendas ĝin ĉar mi pensas ke ĝi estas tre profesia. Ĝi estas en http://www.bbc.com/culture/story/20150306-how-to-swear-around-the-world?

Antaŭ ne longe, mi legis libron kio nomo estas: Zubi! La vera Hebrea lingvo ke vi ne estis instruita en la lernejo, skribita por Danny Ben Israel. Tia libro priskribas la slango ke estas uzita en Israelo. La Hebrea slango estas bazita de esprimoj kio la enmigrintoj alportis el malsamaj landoj kaj lingvoj, sed estas grava la influo de lingvoj kiel la Rusa, Araba, Ĵida kaj Angla. Du amuzaj vortoj ke mi trovis estas:

-פקצית (Fakacit): Estas la nomo ke priskribas la slango uzita por la junulaj Israelanoj tra la Interreto. Ĝi ankaŭ havas ĝia propra kodo baza en la Latinaj literoj, en unu maniero ke imitas la Hebreaj literoj.

-מתכלב (Mitkalev): Laŭlitere estas “Hundi”, el כלב (kelev) kio signifas “Hundo”. Vere signifas: Vivi kiel malmultekosta kiel eble. Ĝi ĉefe priskribas la Israelaj dorsosakuloj.   

Esperanto povas esti konsiderata kiel sen slanga lingvo por la Esperantistoj. Sed ekzistas ankaŭ kelkaj vortoj ke nur la Esperantistoj konas. Unu el la plej uzita en la prelegoj kaj kunvenoj estas “Krokodili”. Tia vorto venas el “Krokodilo”. Kiam en la kunveno iu diras la frazo “Ne Krokodilu!” ĝi komandas ke ne parolu en la denaska lingvo kiam Esperanto devas esti la lingvo de la evento. Kelkfoje estas uzita kiam alia lingvo aŭ vortoj el alia lingvoj estas uzita prefere ol Esperanton. Bonvolu legu https://eo.wikipedia.org/wiki/Krokodili 

Mi kore esperas ke vi amuzis kun tia artikolo. Vi estas bonvenaj se vi volas kunhavigi idiomaĵojn aŭ slango en ia lingvo.

Perdido en la Traducción – Modismos en diferentes idiomas.

Esta Semana, tuve la oportunidad de leer un libro muy interesante y ameno llamado “Perdido en la Traducción” escrito por Ella Frances Sanders. Este libro tiene una interesante colección de palabras en más de 30 idiomas que no se pueden traducir literalmente al inglés. Yo aquí he aprendido que existe una palabra en Inuktitut, una de las lenguas aborígenes habladas en Canadá, en la cual se describe la acción de ir más de una vez a ver si alguien está por llegar. La palabra es “Iktsuarpok” (ᐃᒃᑦᓱᐊᕐᐳᒃ). Más información acerca de la autora y otros libros escritos por ella pueden ser leídos en http://ellafrancessanders.com .

Este hecho particular me lleva a escribir en el día de hoy acerca de esas palabras y esos modismos en diferentes idiomas que representan un verdadero desafío para los traductores y los intérpretes. Algunos de ellos son muy ocurrentes, algunos de ellos se usan para expresar situaciones que a lo mejor en otras culturas pasan desapercibidas;  existen aquellas que son usadas para insultar o hablar con ironía.  En la página http://omniglot.com/language/idioms/index.php los modismos se definen como “expresiones que no significan lo que aparentan significar”.  En esta misma página, se dan también ejemplos de modismos, como el siguiente que viene del Francés: “pédaler dans la choucroute” que literalmente significa  “Pedalear en el Chucrut (Repollo agrio o  Sauerkraut)” pero en realidad esta expresión significa ir hacia ningún lado.  

En Inglés, Hay unos modismos interesantes que aprendí durante mi estadía en el Reino Unido, o leyendo acerca de los mismos en la página web de la BBC. Algunos de mis modismos favoritos son:

-It’s not my cup of tea: (No es mi taza de té) Una manera elegante de decir “No me gusta”.

-To go Bananas: (Algo así como: irse de bananas) Un verbo que describe una situación en la que alguien se comporta como un loco o con mucha ansiedad.  

-Scrooge: Una persona tacaña, mezquina. Esta expresión procede de la famosa obra de Charles Dickens “Un Canto de Navidad”. Por cierto, el propio nombre de Dickens, también ha generado un modismo que se ha incorporado al idioma inglés y es la palabra “Dickensian”, que describe situaciones de pobreza y trabajo duro que se puede percibir en las novelas de este autor. Gracias a “the Teacher”, de BBC learning English.    

-Think outside the box: (Pensar fuera de la caja) ser creativo creando nuevas ideas.

El Español, mi lengua Materna, es un idioma que merece una especial atención a la hora de hablar de jerga y modismos. Siendo el idioma principal en uso en más de 20 países, ha desarrollado una colección única de palabras de doble sentido o incluso más significados que varían de una región a otra.   

Voy a empezar con una palabra que usábamos durante mis estudios universitarios:  “Puñalear”. Esta palabra se relaciona con “Puñal”. En español, la manera de convertir esta palabra en verbo es “Apuñalar” así que técnicamente esta palabra,  “puñalear”, no es correcta. Pero mis compañeros de clases, y luego mis alumnos, usaban esta palabra para decir “Memorizar”, “estudiar con afán para un examen”. 

El Español es un idioma que tiene muchas palabras con diferentes significados de un país a otro. Aquí Toronto he tenido la oportunidad de hablar con hispano parlantes no nativos quienes han viajado a varios países de Latino América, y como disfrutaron al ver que palabras aprendidas en algunos países no les era útil en otros. Voy a dar un ejemplo con esta palabra: “Concha”. Esta palabra se usa para la “Cáscara de las frutas”. Es una palabra muy inocente que puede ser usada en documentos formales, libros de cocina e incluso en libros para niños. Pero en otros países, especialmente hacia el Sur, está considerada como una palabra grosera y vulgar.   

Muchas personas en el mundo han escuchado la palabra “Ché”, muy común en Argentina, en donde significa “Camarada”.

La frase “Tomar Once” puede sonar extraña, a menos que se haya estado antes en Chile. En este país, “Once” es una comida ligera que se hace en la tarde. Por lo general incluye té, café y algunos productos de panadería y pastelería. En una ocasión me contaron que 11 es el número de letras que componen la frase “Vamos a beber”. Esta expresión apareció para ocultar las intenciones de beber en un momento en el cual esto no era socialmente aceptado.

Pero esta curiosa terminología en español no está limitada a la jerga en uso en las calles o conversaciones diarias entre estudiantes o trabajadores. En Colombia, durante mi tiempo de permanencia, me tocó vivir una situación en la cual me tocó tramitar un documento llamado “Paz y Salvo”. Este documento oficial es básicamente un permiso provisional que aplica a diferentes ocasiones. Sin embargo, si yo pidiera a mis estudiantes que cursaban derecho y que ahora son abogados, que me ayuden a tramitar este documento, no estoy muy seguro que sabrán que es lo que les estoy pidiendo.  

Ya he dado un ejemplo en Francés. No me es posible escribir todos los casos que conozco o de los que he leído, pero uno de mis modismos favoritos es “Avoir un poil dans la main” que literalmente significa: “Tener un pelo en la mano” y es una manera muy jocosa de describir a alguien que es perezoso.   

Canadá está considerado como un país de habla Francesa, aunque la mayor parte de su población usa el Inglés en su vida diaria. Quebec es la única provincia que utiliza el Francés para toda ocasión. Quebec ha sido también capaz de contribuir con algunos modismos al idioma Francés que no son fáciles de entender para los parlantes de esta lengua procedentes de otros países. Dos expresiones de Quebec significan que todo va bien: C’est tiguidou! - L’affaire est ketchup! La palabra “Tiguidou” al parecer no tiene un significado conocido en otros idiomas, incluyendo al Francés! Más se puede leer en http://generationvoyage.fr/10-expressions-quebecoises-francais-comprendre/

En Italiano hay también unos modismos muy curiosos. He aquí algunos que he encontrado en mi investigación:

-Avere le mani in pasta: (literalmente: Tener las manos en la masa) – habla de una persona muy bien conectada.

-Prendere Fischi per Fiaschi: (Tomar un silbato por una botella de Chianti) – entender una cosa en vez de otra. Entender mal.  

Referencia:

https://www.smartling.com/blog/40-italian-slang-words-phrases-you-need-to-know/

En Portugués, he encontrado un modismo muy interesante: “É o cão chupando manga”: (Es el perro chupando mango) – significa básicamente algo “muy feo”.  Referencia: http://blogs.transparent.com/portuguese/10-brazilian-slang-words/

La lengua Persa, con una tradición literaria muy antigua, también ha desarrollado una colección de modismos muy interesantes. Pero hoy me voy a concentrar en un par de modismos muy originales acerca del Amor.

Moosh Bokhoradet : Básicamente significa “Eres muy tierno”. Pero lo que la gente no se imagina es que el significado literal de esta expresión es algo así: “Que los ratones te Coman!”.   

Jeegare man-ee: literalmente es “Tú eres mi Hígado”. Pero este modismo es usado para expresar Afecto. Una manera muy original de decir “Yo te Amo”.  

Favor leer más expresiones visitando:

http://www.chaiandconversation.com/2014/11-persian-sayings-make-no-sense-english

El Ucraniano tiene unas expresiones curiosas. Hoy en día, mucha gente usa la palabra “класно” (klasno) que significa que algo es muy bueno.  Es interesante notar que esta palabra procede de “клас” que es usado para hablar de las actividades en un salón de clases. He leído que esta palabra existe también en Ruso.

Para aquellos que deseen iniciarse en el infinito mundo de las malas palabras en Ucraniano, y en las otras lenguas Eslavas, la primera palabra que podrían reconocer es “холера” (Kholera) que básicamente significa “Cólera”. Esta palabra es usada como una expresión de ira.

En este artículo, he tratado no incluir palabras que puedan ser usadas para insultar. Sin embargo, durante mi investigación he encontrado un interesante artículo acerca de palabras insultantes en diferentes idiomas, publicado por la BBC. Yo recomiendo este artículo debido a que considero que esta escrito de manera muy profesional. Esta en http://www.bbc.com/culture/story/20150306-how-to-swear-around-the-world?

Recientemente he leído un libro llamado: Zubi! El verdadero Hebreo que nunca te a sido enseñado en la Escuela, por Danny Ben Israel. Este libro describe la jerga usada hoy en día en Israel. Los modismos del Hebreo moderno están basados mayormente en expresiones que los inmigrantes trajeron de diferentes países e idiomas,  pero existe una muy fuerte influencia de idiomas como el Ruso, Árabe, Yiddish e Inglés. Dos palabras cómicas que he encontrado son:

-פקצית (Fakatsit): es el nombre que se le da a la jerga usada por los jóvenes Israelíes en la Internet. Tiene también su propia manera de codificar basada en las letras del alfabeto Latino, y éste en alguna forma imita a las letras Hebreas.

-מתכלב (Mitkalev): Literalmente significa algo así como “Perrearse”, de כלב (kelev) que significa “Perro”. Básicamente significa: Vivir de la manera más barata posible. Es una palabra muy aplicada por los mochileros Israelíes.   

Esperanto puede ser considerado por sus parlantes como un idioma sin jerga. Pero también tiene su terminología como cualquier idioma vivo y que sólo un Esperantista conoce. Uno de los términos más escuchados en las reuniones entre Esperantistas es “Krokodili”. Esta palabra viene de “Krokodilo” (Cocodrilo). Cuando en Esperanto se escucha la frase “Ne Krokodilu!” se está diciendo algo así como “No Cocodrilear!”, esta es una petición de no hablar un idioma diferente en un ambiente Esperantista. Referirse a https://eo.wikipedia.org/wiki/Krokodili 

Espero que hayan disfrutado de este artículo. Si desean compartir algún modismo o palabras de la jerga de cualquier idioma sean Bienvenidos.  

Lost in Translation – Idioms in different languages

This Week, I had to opportunity to read an entertaining and interesting book called “Lost in Translation” written by Ella Frances Sanders. This book has an interesting collection of untranslatable words in more than 30 languages. I learned that there is a word in Inuktitut, one of the aboriginal languages spoken in Canada, which describes when we go more than once to check if someone is coming. The word is “Iktsuarpok” (ᐃᒃᑦᓱᐊᕐᐳᒃ). More information about the author and other books written by her can be found in her web page http://ellafrancessanders.com .

This particular leads me to write today about those words and idioms in different languages that represent a real challenge for translators and interpreters. Some of them are funny; there are some that express particular situations that in other cultures may not be considered, and those that are used to insult or talk with irony. In the web page http://omniglot.com/language/idioms/index.php idioms are defined as “expressions that don’t mean what they appear to mean”.  In this page, they give examples of idioms like this one from French: “pédaler dans la choucroute” that literally means “To pedal in the Saurkreaut” but this expression is used to talk about going to nowhere.

In English, there are some interesting idioms that I learned during my stay in the UK or reading about them in the web page of the BBC. Some of my favourites are:

-It’s not my cup of tea: An elegant way to say “I don’t like it”.

-To go Bananas: A verb that describes a situation when somebody behaves crazily  or over excited.

-Scrooge: A cheap or miserly person. This expression comes from the famous book of Charles Dickens “A Christmas Carol”. By the way, the own name of Dickens, also generated an idiomatic word that is “Dickensian”, to describe situations of poverty and hard work that are found in the books of this author. Thanks to the Teacher, from BBC learning English.     

-Think outside the box: To be creative creating new ideas.

I gave an example in French already. I cannot write all the cases I know or I have read about, but one of my favourites is “Avoir un poil dans la main” that literally means: “To have a hair in the hand” and is a very funny way to describe someone who is lazy.

Canada is also considered a French speaking country, although most of its population use English every day.  Quebec is the only province where they use French for all occasions. Quebec has also been able to contribute with some slang expressions to French that are not easy to get for speakers of this language from other countries. Two Quebec expressions to denote that everything is OK are: C’est tiguidou! - L’affaire est ketchup! The word “Tiguidou” seems not to have a known meaning in other languages, including French! More can be read in http://generationvoyage.fr/10-expressions-quebecoises-francais-comprendre/

Spanish language, my mother tongue, is a language which deserves a special attention when we talk about slang and idioms. Being the main language spoken in more than 20 countries, it has developed a unique set of words with double or more meanings that change throughout the different regions that use it. 

I will start with a word we used in our university studies: “Puñalear”. This word comes from “Puñal” that means “dagger”. In Spanish, the real way to convert this word in a verb is “Apuñalar” so technically the word “puñalear” is not correct. But my classmates, and later on my students, use this word to mean “Learn by Heart”, “study assiduously for an exam”. Some people translate this verb as “To Swot”.  

Spanish language has many words with so different meanings from one country to another. I had the opportunity to talk here in Toronto with non native speakers of Spanish who traveled to many countries in Latin America, and the way they have fun with the different words an idioms they find in different countries, and that sometimes, a word you learn in a country may not be very useful in another. I will point out this word: “Concha”. This word means “Shell” and is used mainly with fruits. It is a very innocent word that can be used in any formal written document, cooking book, or use it in any book dedicated to children. But in other countries, especially in the south, it is considered a word very rude or nasty.    

Many people in the word has heard the word “Ché”, that is very common in Argentina, where this word means “Comrade”.

The phrase “Tomar Once” that literally means “To have eleven” may sound weird, unless you have been in Chile. In this country, “Once” (eleven) is a special evening snack. Usually it has tea or coffee and some bakery. I was told that “eleven” is the number of letters that compose the phrase “Vamos a beber” (Let’s go to drink). This expression appeared in order to conceal the real intentions of drink in time that it was not socially accepted.

But this curious terminology in Spanish is not limited to street slang or daily conversations among students or workers. In Colombia, during my time working there, I had the situation where I had to process a document called “Paz y Salvo”. Literally this name means “Peace and Safe”. This official document is basically a provisional permit that applies for different occasions. However, if I ask one of my students of English, who are now Lawyers, to help me process such document, I am not sure they will know what am I asking for.

In Italian, there are also some nice Idioms. Here are some that I found in my research:

-Avere le mani in pasta:  (literally: To have hands in Dough) - when somebody is well connected.

-Prendere Fischi per Fiaschi: (Taking whistles for Chianti bottles) – To understand one thing instead of another. Misunderstand.

Reference: https://www.smartling.com/blog/40-italian-slang-words-phrases-you-need-to-know/

In Portuguese, I found this interesting idiom: “É o cão chupando manga”: (It’s the dog sucking mango) – means basically something “very ugly”.  Reference: http://blogs.transparent.com/portuguese/10-brazilian-slang-words/

Persian language, with a very old tradition in literature, has also developed a very interesting set of idioms and slang language. But I am going to concentrate on a few very original idioms about Love.

Moosh Bokhoradet : Basically means “You are cute”. But what people may not imagine is the literal meaning of this expression, and is something like: “The mice will eat you”.   

Jeegare man-ee: literally is “You are my liver”. But this idiom is used for endearment. A very original way to say “I Love You”.  Read more expressions visiting:

http://www.chaiandconversation.com/2014/11-persian-sayings-make-no-sense-english

Ukrainian language has some curious expressions. Today, many people use the word “класно” (klasno) meaning that something is cool.  It is interesting to note that this word comes from “клас” that is basically used to describe a lecture or classroom activities. I read that this word slang also exist in Russian.

For those who want to have a safe initiation in the infinite world of cursing language in Ukrainian, and in many other Slavic languages as well, the first word they may spot is “холера” (Kholera) that means basically “Cholera”. It is used as an expression of anger.

In this article, I tried not to introduce words that may be used to insult. However, during my research I found an interesting article about insulting words in different languages, published by the BBC. I will recommend it because I consider is very professional. It is in http://www.bbc.com/culture/story/20150306-how-to-swear-around-the-world?

Recently I read a book called: Zubi! The real Hebrew you were never taught in School, by Danny Ben Israel. This book is a description of today´s slang I Israel. The slang in Hebrew is based mostly in expressions that immigrants brought from different countries and languages, but there are strong influences of languages such Russian, Arabic, Yiddish and English. Two words I found funny are:

-פקצית (Fakatsit): is the name that describes the slang used by young Israelis in the Internet. It also has its own code based on Latin letters, in a way imitating the Hebrew ones.

-מתכלב (Mitkalev): Literally it means “Dogging”, from כלב (kelev) that means “Dog”. Basically means: To live as cheap as possible. It is mainly applied by Israeli backpackers.   

Esperanto may be considered a slang free language by its speakers. But there are some terms that only an Esperantist knows. One of the most common in Esperanto Meetings is “Krokodili”. This word comes from “Krokodilo” (Crocodile). When in an Esperanto meeting, the phrase “Ne Krokodilu!” is said, something like “Do not Crocodile!”, this is a command not to speak a different language in an Esperanto environment. Refer to https://eo.wikipedia.org/wiki/Krokodili 

I hope you all enjoy this article. You are always welcome if you want to share with me more idioms and slang words in any language

Landoj Sen Oficiala Lingvo

La aĵo de kiuj landoj ne havas oficialan lingvon, povus esti interesa por la advokatoj, kaj aliaj fakuloj en naciaj leĝoj, kaj povus esti ankaŭ interesa afero kiam ni havas amikan kunvenon. Sed kiam la plej grava lando en tiu listo estas Usono, lando ke antaŭ ne longe havis polemika baloto, kaj tia afero estis uzita en la kampanjo, tia aĵo komencas altiri la atento de la komunikilo kaj de la ĝenerala publiko.   

La defino de oficiala lingvo publikita en Wikipedia.org, “estas lingvo en kiu la loĝantoj de la ŝtato turnas sin al registaraj instancoj, al oficejoj ktp”.

Oficialan Lingvon estas uzita por la registaro por malsamaj aferoj, devas esti akceptita por la nacia konstitucio aŭ la leĝoj kaj ne necese estas la lingvo ke la popolo de la lando parolas en ilia ĉiutaga vivo. Kiam la registaro uzas lingvon ke ne estas definita en la leĝoj, ni parolas pri “De Facto” oficiala lingvo. Por pli detaloj, bonvolu referu al advokato aŭ al iu ke estas spertulo en konstitucia leĝoj. 

Ankoraŭ, estas kelkajn landojn ke ne havas oficialan lingvon. Kiel mi skribis antaŭe, Usono estas unu el ili. La ĉefa lingvo ke ili uzas estas la Angla. Sed la Nacia konstitucio de Usono nenio mencias pri oficialan lingvon. Kvankam Oficialan lingvon ne ekzistas je la Federacia nivelo, ekzistas ŝtatojn kiujn deklaras la Angla kiel ilia oficiala lingvo.  Laŭ la retpaĝo http://www.usenglish.org/ la ŝtato de West Virginia iĝis la 32-a ŝtato ke deklaris la Angla kiel Oficiala Lingvo. Estas grupoj ke proponas ke la Angla estos la oficiala lingvo en la Federacia nivelo de Usono. Ankoraŭ estas kiuj rezistas tio. En http://www.usconstitution.net/consttop_lang.html  kelkaj personoj kredas ke tio povus esti kontraŭ la Usona konstitucio, kaj povus fari la vivo por la loĝantaroj de la lando ke ne parolas Angle  pli malfacila. Ekzemple, ili kredas ke kiuj ne parolas Angle povus esti senigita de iliaj rajtoj por ĵusta procezo en la tribunaloj, kie interpretista servoj ne estus ofertita.   

Ekzistas 7 plu landoj en mia listo. Bonvolu, konsideru ke la listo enhavas la landoj ke mi scias ne havas oficialan lingvon. Tiu listo povus esti ne kompletita. 

Unuiĝinta Reĝlando de Granda Britio uzas la Angla kiel ĝia ĉefa lingvo sed ĝi ne havas oficialan lingvon. Ekzistas kelkaj historia kaj Demografia motivoj ke povus klarigi kial la Unuiĝinta Reĝlando ne havas oficialan lingvon, sed eble la ĉefa motive estas ke ne estas bezonita. La popolo uzas la Angla en ilia ĉiutaga vivo kaj estas ankaŭ la lingvo de la registaro. Ne ekzistas videblajn minacojn por tia lingvo. Multaj da personoj ne scias ke la Angla leĝo ankoraŭ havas malnovaj artikoloj ke estis komponita en la Anglo-Normanda Franca kaj en la Latina. La oficiala Moto de la monarĥio estas en la Franca(“Dieu et mon droit”).  

Aŭstralio: Tiu lando havas la Angla kiel ĝia ĉefa lingvo kaj uzas ĝin en ĉiuj niveloj. Sed la Aŭstralia konstitucio mencias nenio pri iu lingvo kiel oficiala.

Japanio: La ĉefa lingvo estas la Japana. Sed la konstitucio ne deklaras specifan oficialan lingvon. Laŭ la retpaĝo www.houko.com ke estas la datumbazo de la japana leĝoj, kaj http://www.mutantfrog.com/2010/06/01/what-is-japans-national-language/ ke interpretas ilin, la Japanese leĝo nur specifas ke la Japana lingvo devas esti uzita en la tribunaloj.  Japanio estas la sola lando ke mi ne trovis en ia listo ke mi konsultis por skribi tiu artikolo. Mi lernis tio pri Japanio el unu respondo de verkisto al alia artikolo. Estas ankaŭ interesa scii ke kvankam la Japana registaro ne havas oficialan lingvon, ĝi investas tempo kaj mono por normigi la ideogramoj aŭ kanji ke estas uzitaj (Kanji estas la Ĉinaj ideogramoj ke estis adoptita por la Japana lingvo kaj ankoraŭ estas uzita en la moderna skribo).

Meksiko: Tiu lando havas la plej granda komunumo de Hispana parolantoj en la mondo. Sed eble la parolantoj de la lingvo de Cervantes estus surprizitaj se ili scius ke tiu lando ne agnoskas tiu lingvo kiel Oficiala. Meksiko agnoskas sama pozicio por la indiĝenaj lingvoj kaj la Hispana, sed neniu estas deklarata kiel oficiala.   Estas interesa afero ke se vi serĉus en Google kaj demandas en la Angla por la esto de oficiala lingvo en Meksiko, multaj de artikoloj diros ke estas la Hispana. Sed se vi demandas en la Hispana, vi trovos multaj da artikoloj el malsamaj forumoj kie debatas pri la fakto de ke Meksiko ne havas oficialan lingvon.  Mi nun elektas artikolon por mencii ĉi tie kaj estas ĵusa kiel  http://www.la-verdad.com.mx/ausencia-idioma-oficial-mexico-realidad-52200.html ke estis publikita je la 7-a de Aŭgusto de 2016.

Urugvajo: Kvankam en multaj retpaĝoj ili diras ke tiu lando havas la Hispana kiel ĝia oficiala lingvo, la konstitucio de Urugvajo ne mencias ia oficiala lingvo. Ekzistas historiaj motivoj ke klarigas tio. Laŭ la nuna edukado leĝo, Urugvajo havas 3 lingvoj: Hispana, Urugvaja Portugala, ankaŭ sciita kiel “Portuñol” kaj la Signolingvo.

Maŭricio:  Tiu estas tre multilingva lando. Laŭ la retpaĝo  http://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---ed_protect/---protrav/---ilo_aids/documents/legaldocument/wcms_126778.pdf in its article 49, la konstitucio de Maŭricio nur deklaras la uzo de la Angla kiel la lingvo de la nacia asembleo kaj por la parlamentaj debatoj. Sed ne ekzistas oficiala lingvo. La aliaj partoj de la  registaro povus esti alparolita en la Franca. La plejmulto de la popolo parolas en la Maŭricia Kreola, ke estas bazita en la Franca. La Angla estas la plej uzita lingvo por la instruado kvankam la Franca estas la plej uzita en la komunikilo.

Eritreo: Ne ekzistas oficiala lingvo en Eritreo. Ekzistas 9 lingvoj Laŭ la retpaĝo http://www.eritrea.be/old/eritrea-languages.htm la plej parolita estas la Tigraja kaj la Araba. La Angla estas tre uzita por la registaro en la alteduko sistemo.  

Ĉi tie finas mia listo. Por organizi ĝin, mi enketis en aliaj listoj tra la Interreto. Tio estas la motivo por kio mi ne povas diri ke estas kompletita. Al mi surprizis ke mi vidis tre malsamajn listojn kun malsamajn landojn en ilin. Mi traserĉis uzante malsamaj lingvoj kiel la Angla, la Hispana, la Franca la Itala kaj en Esperanto, kaj en ĉia lingvo mi trovis malsamajn listojn kun malsamajn landojn. Kiel mi skribis, Japanio estis en neniun. Usono kaj Britio estis en preskaŭ ĉiuj la retpaĝoj ke mi vizitis. Ĉia la landoj ke mi trovis mi enketis aparte kaj klopodis trovi pli informo en la retpaĝoj de la registaro, kaj aliris al malsamaj artikoloj de la konstitucio de ĉiuj landoj. Multaj de landoj estis forĵetitaj kiam mi malkovris ke tiaj landoj havas oficialaj lingvoj. Kelkaj da landoj ke ne havas oficiala lingvo havas historia motivoj por tio. Tiam, se ili ne vidas iun minacon por la ĉefa lingvo, ili ne zorgis pri ŝanĝi la leĝoj.     

Interesaj faktoj pri la Ĉina lingvo kaj la Ĉina Novjaro

La Ĉina Novjaro komencas je la sabato 28-an de januaro, kaj tiu ĉi jaro estas la Ĉina jaro de la Koko. Tio ĉi festo oni celebras kun vizitoj al la familianoj kaj geamikoj, bonan manĝaĵon,  bonan kompanion kaj aliajn tradiciojn ke estas tre malnovajn.  La Ĉina Novjaro estas la plej populara nacia festo en Ĉinio.

En la Interreto estas multaj da retpaĝojn kiuj parolas kaj priskribas tiajn tradiciojn. Estas ankaŭ kelkajn retpaĝojn kiujn priskribas pri la signifo de ĉia jaro laŭ sia rilato kun la besto el kiu ĝi estas nomata.      

Hodiaŭ mi nur skribas pri la interesaj faktoj de la Ĉina lingvo.  Por fari la listo mi uzis mian propran sperton kiel lernanto de Ĉina lingvo kaj informon ke mi trovis en malsamajn retpaĝojn en Angla, Franca kaj Hispana.

1.- La Ĉina lingvo estas la plej parolata lingvo de la mondo kiel denaska lingvo. Laŭ la retpaĝo https://www.ethnologue.com/statistics/size  ekzistas proksimume 1.300 milionoj da denaskaj parolantoj de la Ĉina lingvo.

2.- La Ĉina lingvo estas ankaŭ la plej Malnova skribita lingvo kiu nun ekzistas. Estas taksita ke la lingvo estas skribita jam por pli ol 4000 jaroj. Sed esta interesa afero ke tia lingvo ne havas alfabeto. Oni skribas kun ideogramojn. Ekzistas 2 specojn de ideogramoj: Tradiciaj kaj simpligitaj. En Ĉinio ili skribas kun simpligitaj ideogramoj. En Singapuro, alia lando kie la Ĉina lingvo estas unu el oficialajn lingvojn, ili laboras kun simpligitaj ideogramoj. En Tajvano uzas la tradiciaj ideogramoj. En Hongkongo, Makao kaj inter la Ĉinaj grupoj ke loĝas alilande ili uzas tradiciajn ideogramojn, sed la uzo de la simpligitaj ideogramoj pliiĝas. Ĉi tie en Kanado, mi konas kelkaj firmoj ke por diversajn motivojn ili uzas ambaŭ specoj.    

Ekzemplo: Estas unu librejo en la Universitato

Simpla:  在大学有一个图书官

Tradicia: 在大學有一個圖書館

3.- La Ĉina lingvo estas konsiderata kiel grupon de lingvojn kaj dialektojn kiuj apartenas al la Ĉinotibeta lingvaro. La dialektoj estas grupigitaj en 7 specoj, sed en http://blog.oxforddictionaries.com/2015/04/infographic-chinese-language-facts/ ili skribas pri ĉirkaŭ 10 specojn de dialektojn. En la retpaĝo de lingvostudioj, https://www.ethnologue.com/statistics/size ili ankaŭ mencias 10 klasoj de dialektoj. La plej parolata dialekto estas Mandarena (普通话 Pŭtōnghuà) kun pli ol 995 milionoj da parolantoj. Mandareno estas la oficiala dialekto de Ĉinio, Tajvano kaj Singapuro. Mandareno estas la dialekto uzata por la instruado, en la formala parolado, en la TV kaj en la komunikilo. Aliaj gravaj dialektoj estas: Kantona (粤), kiu havas 63 milionoj da parolantoj, sed kelkajn fontojn parolas pri ĉirkaŭ  100 milionoj da parolantoj kaj estas la plej parolata dialekto de la Ĉinaj komunumoj  eksterlande;  Vua (吴), ankaŭ konita kiel Ŝanhaja dialekto, kun 80 milionoj da parolantoj; Aliaj dialektoj estas Hakaa, Gana, Ksianga, Mina. Estas interesa afero ke ĉiaj la dialektoj havas la sama maniero por skribi, do ne gravas kia dialekto ili parolas ĉar ĉiuj povas interkompreni kiam ili skribas. Nur la parollingva Kantona  havas sian propran skribmaniero kun iaj malsamecojn. Tamen la formala Kantona, tenas la sama maniero por skribi kun la aliaj dialektoj. 

4.-Ekzistas inter 50.000 kaj 100.000 Ĉinajn ideogramojn. Neniu scias ĉiuj la ideogramoj. Personojn ke uzas la lingvo ĉiutage bezonas proksimume ekde 2500 ĝis 3000 ideogramoj en ilia normala tago. La HSK, la norma testo de Ĉina lingvo por ne denaska parolantoj, http://english.hanban.org/node_8002.htm  en la 6-a nivelo, kiu estas ankaŭ la plej malfacila, postulas ke la lernanto konas almenaŭ 5.000 ideogramojn, tamen la 5-a nivelo postulas almenaŭ 2500. La 5-a nivelo de HSK estas bezona por studi en post grada kursoj en la universitato kaj por fakaj laborpostenoj. La nombro de la Ĉinaj ideogramoj ne estas fiksa, sed novajn ideogramojn aperas ĉifoje laŭ la bezonoj de la lingvo. Estas ankaŭ longan liston de ideogramoj ke ne estas plu uzita.   

5.- Ĉar ne havas alfabeton, kelkajn personojn demandos sin:  kiel uzi vortaron el Ĉina lingvo? La Ĉina lingvo, kaj specife Mandareno, uzas ekvivalento de la Latina  alfabeto, nomita “Pinyin”. La mandarena vortaroj uzas Pinyin por skribi la vortoj en mandareno, kaj en ilin la vortojn aperas en la sama ordo kie aperus la vortoj en aliajn vortarojn ke uzas latinaj literoj. Sed, la ideogramoj, kiel trovi ideogramojn kies signifo ni deziras scii?  La Ĉinaj ideogramoj estas grupigitaj laŭ la nombro de strekoj ke oni bezonas por skribi ilin. En la vortaro, en la komenco, aperas la ideogramoj ke havas unu aŭ du strekoj por skribi ilin. La Ĉina havas precizaj reguloj por skribi la ideogramoj kaj la speco de la strekoj ke povas uzi. Kelkajn modernajn vortarojn ankaŭ ebligas la uzo de radikaloj por trovi pli kompleksajn ideogramojn laŭ la uzo de pli simplaj radikaloj. La Radikaloj estas pli simplaj ideogramoj ke povas partopreni en aliaj pli kompleksaj.    

6.- Se nun ekzistas tial multaj ideogramoj en Ĉina lingvo, kelkajn el ili estas tre kompleksa, la demando estas: kiel skribi la ideogramoj en la komputilo? Mi memoras ke kiam mi studis mia MSc en Londono. 2005-a jaro, la publikaj komputiloj en la universitata areo havis iliaj klavaroj jam programita do la klavoj povis esti uzata por skribi kun latinaj literoj, arabaj literoj kaj Ĉinaj strekoj.  La Ĉinaj lernantoj povis uzi la malsamaj klavoj por konstrui la ideogramoj. Post kelkajn jarojn, kiam mi studis la lingvo, miaj samklasanoj kaj mi uzis Google Pinyin en niaj komputiloj, programon ke uzas Pinyin kiel baza por skribi en Ĉina lingvo. La uzanto skribas silabon en pinyin kaj la programo montras fenestron kun malsamaj specoj de ideogramoj ke havas la sama silabo kaj la uzanto selektas la karaktero ke serĉas. Kelkajn programon ebligas la uzo de ambaŭ sistemoj, tradicia kaj simpligita, kaj kelkaj programoj ebligas elekti la sistema ke ni deziras uzi.   

7.- La Ĉina estas tona lingvo. La uzo de la tonoj estas tre grava kiam ni devas kompreni la signifo de kio estas diri. Mandareno havas 4 tonoj. En  http://www.taiwanese-secrets.com/facts-about-mandarin-chinese.html la ekzemplo de la vorto “Ma” kaj la malsamaj signifoj ke povus esti ĉevalo, patrino, kanabo aŭ riproĉi, dependas de la uzita tono, kaj tia ekzemplo estas tre bone klarigis kaj la ekzemploj montrita kun Pinyin.  Tamen se vi pensas ke Mandareno havas tre multaj da tonoj, laŭ la libro “Manual de Traducción, Chino/Castellano” por Laureano Ramirez Bellerin, ( Tradukado Manlibro, Ĉina/Hispana) la aliaj dialektoj havas pli tonoj: la Kantona havas 9 tonoj, la dialektoj Vua, Mina kaj Gana ĉiu havas 7 tonoj, Ksianga kaj Hakaa havas 6 tonoj.

8.-  La Ĉina estas tre simpla lingvo se ni konsideras sia gramatiko. La retpaĝo  http://www.taiwanese-secrets.com/facts-about-mandarin-chinese.html  tre klare resumas tio: La formo de la verboj ne estas ŝanĝata kaj la verbotempoj ne ekzistas. Ne bezonas distingi inter ununombro kaj multenombro, Ekzistas neniuj diferencoj por sekso. La Fleksioj ne ekzistas.

9.- Kie la Ĉina prezentas defion por la okcidentanojn estas kun la uzo de la mezurajn vortojn. Laŭ la retpaĝo  http://www.thechairmansbao.com/10-interesting-facts-figures-mandarin-chinese/  en la Ĉina ni ne povas diri “Estas 6 pomojn” Ekzistas pli ol 240 mezuraj vortoj. Unu el ili estas la vorto个 (gѐ) ke estas uzita por ĉio ke povas esti apartajn en unuoj.    

Ekzemplo:

五个人 (Wŭ gѐ rén) = kvin personoj

我想买四个苹果 (Wŏ xiăng măi sì gѐ píng guŏ) = Mi deziras aĉeti kvar pomoj.   

他要一杯咖非 (Tā yào yībēi kāfēi) = Li deziras unu taso de kafo.  

En tia lasta frazo, ĝi uzas la mezura vorto 杯. 

10.- Hodiaŭ la Ĉina estas skribita de maldekstre al dekstre, kiel la plejmulto de la okcidentaj lingvoj. Sed ĉiam ne estis tial. Antaŭ kelkajn jarojn la Ĉina estis skribita de supre al malsupre. Ĉi tie, la paĝo komencis supre dekstre kaj la kolumnoj antaŭis al maldekstre. Ankoraŭ estas eble trovi malnovajn librojn skribitajn en tia maniero. La retpaĝo http://www.infoidiomas.com/blog/7350/conocias-estas-10-curiosidades-del-idioma-chino klarigas tion.

11.- La nombroj povus esti uzita por insulti al alian personon. La plej ofta kazo estas diri al iu ke li estas “Du”. Ekzistas aliaj manieroj kie la nombroj povus esti uzita por insulti aŭ diri malkonvena aferoj. Mi lernis tiu el la retpaĝo  http://blog.libros.universia.es/10-curiosidades-del-idioma-chino/

Miaj Bondeziroj al miaj legantoj por la Ĉina Novjaro!!!

鸡年快乐!        

恭喜发财!

新春愉快!