L'Ukrainien et le Russe... La Même Langue?

Je viens d'une famille mixte, où la famille de mon père est ukrainienne et la famille de ma mère est russe. J'ai grandi entre les deux traditions dans un pays hispanophone. Parmi les questions fréquemment posées, mes amis m'ont demandé si le russe et l'ukrainien sont la même langue ou des langues similaires. Est-ce que l'ukrainien est un dialecte du russe. Les Ukrainiens parlent-ils le russe ou comprennent-ils cette langue? Si quelqu'un parle russe, peut-il comprendre l'ukrainien?

Le russe et l'ukrainien ont un ancêtre commun: Vieux slave oriental. L'histoire des deux pays remonte à l'époque de la Rous de Kiev. L'Ukraine et la Russie partagent une histoire commune, des frontières communes, et des traditions communes. La plupart des Ukrainiens vivant en Ukraine sont exposés à la langue russe depuis longtemps et un pourcentage élevé d'Ukrainiens peuvent parler les deux langues couramment (des études récentes ont indiqué qu'environ 24,9% des résidents en Ukraine parlent activement les deux langues et environ 48,2% ne parlent qu'une seule d'entre elles). Seulement 0,2% n'en parlent aucun. Nous avons encore un quart de la population de l'Ukraine qui connaissent probablement encore les deux mais ne les utilisent pas activement. Cependant, les deux langues sont différentes. Je poste ici 10 brefs points où j'expose quelques différences entre les deux langues.

1.- Selon la lexicographie, l’ukrainien a un lexique commun à 62% avec le russe. Dans le même temps, l'Ukrainien partage 84% avec le Biélorusse. Si nous prenons les règles communes de grammaire, il y a 29 caractéristiques communes entre l'ukrainien et le biélorusse et seulement 11 avec le russe. Cela fait du biélorusse la langue la plus proche de l'ukrainien. Mais si vous posez la même question sur le russe, obtenir une réponse précise est plus difficile. Je faisais des recherches dans différents sites, et j'ai lu différentes réponses, où des langues comme le biélorusse, le ruthène, le bulgare et l'ukrainien étaient mentionnées. Les cas du biélorusse, du ruthène et de l'ukrainien ont été considérés principalement parce qu'ils sont tous des langues slaves orientales. Le bulgare, comme le russe, préservent des relations étroites avec la langue slavon d'Église.

2.- Les deux langues utilisent un alphabet cyrillique. Mais il y a des différences importantes entre eux. Les deux alphabets ont 33 lettres. Mais en ukrainien, nous avons les lettres Ґ, Є, І, Ї, qui n'existent pas en russe. En russe nous avons les lettres Ё, Ъ, Ы, Э, qui n'existent pas en ukrainien. Les lettres Г, Е, И, bien qu'elles soient communes dans les deux langues, elles n'ont pas la même prononciation. 

3.- Pour les personnes qui apprennent le russe, et parlent l’ukrainien, la lettre «Г» peut être assez délicate. Il représente le son dur de la lettre «G». Mais il y a des exceptions: dans les terminaisons adjectivales «-ого» et «-его» elle est prononcé comme « V »; Nous avons le cas particulier de mots comme Сегодня (Sevodnya) = Aujourd'hui, Ничего (Nitchiévo) = Rien; il y a quelques mots qui ont la  prononciation /x/, comme Бог (Box) = Dieu, Лёгкий (Lioxkiï) = Facile. En ukrainien, cette même lettre se prononce /ɦ/. Il y a une lettre séparée, "Ґ", pour le son dur "G", mais peu de mots l'utilisent.  Voici quelques exemples dans les deux langues et leur prononciation:

- Гора: Montagne (Ukr: Hora, Rus: Gora)   

- Нога: Jambe (Ukr: Noha, Rus: Noga)

- Галактика: Galaxie (Ukr: Halaktika, Rus: Galaktika).  

4.- La plupart des locuteurs non natifs de ces langues penseraient que les lettres équivalentes "Е - Э" et "И - Ы" ont la même prononciation, mais ce n'est pas le cas. L'ukrainien «Е» est en IPA: e (comme en français année) tandis que le russe «Э» est en IPA: ɛ (comme en mettre). "И" en ukrainien est en IPA: ɪ (comme dans le mot vite selon la prononciation en Québec) tandis que "Ы" est en IPA: ɨ (aucune équivalence trouvée dans d'autres langues européennes). Mais si nous demandons à propos de la lettre «O» qui existe dans les deux scripts: En ukrainien c'est: ɔ (comme en français botte) mais en russe c'est plus compliqué: ça peut être o (comme en beau), mais quand il n'est pas stressé il peut être a (comme en lac) ou il peut s'agir d'un schwa ə (comme en de). 

5.- Les deux langues ont le même système de cas. Ces cas sont: Nominatif, génitif, accusatif, datif, instrumental et locatif. Il y a de petites différences. Mais en ukrainien, il existe un septième cas inexistant en russe: Vocatif (utilisé pour invoquer quelqu'un ou une chose).

6.- Le présent du verbe être en russe, Быть (Byt ') est omis. Il y a une forme à la troisième personne: есть (iést) rarement utilisé. En ukrainien, le verbe être est Бути (Buty) et le temps présent indépendant du pronom est є (ié). Dans le discours informel est souvent omis. 

7.- Pour traduire le verbe avoir chaque langue a des chemins différents: en russe vous suivez ce chemin: У меня есть + cas nominatif. Voici des exemples:

- J'ai une maison = У меня есть дом (Ou myenya iést' dom)

- Il a une fille = У него есть дочка (Ou nyevo iést' dotchka)

- Nous n'avons pas de chien = У нас нет собаки (Ou nas nyét sabaki) [cas génitif pour les phrases négatives]

En ukrainien, vous pouvez utiliser le même modèle qui ressemblera à: У мене є + cas nominatif. Mais vous pouvez utiliser directement le verbe " avoir ", мати (maty) + cas accusatif. Voici les 3 mêmes exemples:

- J'ai une maison = У мене є дім (Ou méné ié dim) ou Я маю дім (ïa maïou dim)

- Il a une fille = У нього є дочка (Ou nyoho ié dotchka) ou він має дочку (vin maye dotchku).

- Nous n'avons pas de chien = У нас немає собаки (Ou nas némaye sobaky) ou Ми не маємо собаки (My né mayemo sobaky)

L'ukrainien a également adopté le verbe avoir comme verbe modal pour dire: Je dois. La phrase: Я маю це зробити (ïa maïou tse zrobyty) signifie: Je dois le faire 

8.- Les noms des mois ne sont pas similaires. En russe, les noms viennent du latin, tandis qu'en ukrainien, nous utilisons toujours des noms slaves vernaculaires. Voici la liste des mois dans les deux langues avec leur prononciation latinisée:

Mois	Russe	Prononciation	Ukrainien	Prononciation
Janvier	январь	yanvar	січень	sitchen'
Février	февраль	fyevral	лютий	loutyï
Mars	март	mart	березень	bérézén'
Avril	апрель	apryel	квітень	kviten'
Mai	май	maï	травень	traven'
Juin	июнь	iyoun	червень	tchérvén'
Juillet	июль	iyoul	липень	lypen'
Août	август	avgoust	серпень	sérpén'
Septembre	сентябрь	sientyabr	вересень	vérésén'
Octobre	октябрь	aktyabr	жовтень	jovten’
Novembre	ноябрь	naïabr	листопад	lystopad
Décembre	декабрь	diekabr	грудень	hrouden'

9.- Le futur dans les deux langues peut être futur simple ou perfectif et composé ou imparfait. Future simple est formé en ajoutant un préfixe. Il est appelé perfectif parce qu'il a une limite de temps. Le futur composé utilise le verbe être comme verbe auxiliaire (en russe, Быть et en ukrainien, Бути) + infinitif. Ceci est utilisé pour une action inachevée. En ukrainien, il y a une troisième forme de futur, qui est également imparfaite mais sans utiliser de verbes auxiliaires. Voici un exemple avec le verbe писати (pysaty), écrire : Я писатиму( ïa pysatymou ), ти писатимеш ( ty pysatymesh ), він писатиме ( vin pysatyme)... 

10.- Les deux langues ont des traditions littéraires distinctes. La littérature russe moderne a commencé au cours du XVIII^e siècle et a eu sa plus grande expression dans les œuvres du poète et romancier russe Alexandre Pouchkine. Les écrivains célèbres qui représentent le meilleur de la littérature russe sont Mikhaïl Lermontov, Léon Tolstoï, Fiodor Dostoïevski, Anton Tchekhov et Nicolas Gogol. Les fondements de la littérature ukrainienne ont été posés à la fin du XVIII^e siècle et a eu sa plus grande expression dans les œuvres du poète et écrivain ukrainien Taras Chevtchenko. Les autres écrivains qui représentent le meilleur de la littérature ukrainienne sont Ivan Franko, Lessia Oukraïnka, Ivan Kotliarevsky et Hryhory Kvitka-Osnovyanenko.  Nicolas Gogol était ukrainien et il a également contribué à la littérature ukrainienne. C'est un fait que Taras Chevtchenko était également admiré en Russie, mais ses lecteurs de ce pays avaient besoin de lire les traductions de ses œuvres en russe.  

La Ukraina kaj La Rusa. Ĉu Ili Estas la Sama Lingvo?

Mi venas de miksita familio; la familio de mia patro estas ukraina kaj la familio de mia patrino estas rusa. Mi kreskis en ambaŭ tradicioj, en hispanparolanta lando. Inter la oftaj demandoj kiuj miaj amikoj demandis min estis: Ĉu la rusa kaj la ukraina estas la sama lingvo, aŭ ili estas similaj lingvoj? Ĉu la ukraina lingvo estas dialekto de la rusa? Ĉu la ukrainoj parolas ruse aŭ ĉu ili komprenas tiun lingvon? Se iu parolas la rusan, Ĉu li povas kompreni la ukrainan?

Ekzistas bonaj kialoj por tiuj demandoj. La rusa kaj la ukraina havas komunan pralingvon: Orienta slava lingvo. La historio de ambaŭ landoj povas esti spurita el la tempoj de la Kieva Regno. Ukrainio kaj Rusio havas komunan limojn, historion, kaj ekzistas komunaj tradicioj. 

Multaj Ukrainoj kiuj loĝas en Ukrainio lernis la rusan kaj la plejparto de la ukrainoj komprenas ambaŭ lingvojn. (lastatempaj studoj indikis ke prokximume 24.9% de la loĝantoj de Ukrainio parolas ambaŭ lingvojn bone kaj proks. 48.2 % nur parolas unu el ili. Nur 0.2% parolas neniu el ili. Ni ankoraŭ havas kvaronon de la loĝantoj de Ukrainio, kiu ankoraŭ scias ambaŭ, sed ne uzas ilin ofte. Mi nun postas 10 punktoj kie mi montras kelkajn diferencojn inter ambaŭ lingvoj.  

1.- Laŭ la leksikografio, 62% de la ukraina leksikono estas komuna kun la rusa. Samtempe, 84% de la ukraina leksikono estas komuna kun la belorusa. Se ni prenas la gramatikajn regulojn, ekzistas 29 komunaj karakterizaĵoj inter la ukraina kaj la belorusa kaj nur 11 kun la rusa. Tio ĉi faras la Belorusa la plej proksima lingvo al ukraina. Sed se vi faras la saman demandon pri la rusa, akiri precizan respondon estas pli malfacila. Mi esploris diversajn retejojn, kaj mi ricevis malsamajn respondojn, kie inkluzivis lingvoj kiel belorusa, rutena, bulgara kaj ukraina. La kazoj de la belorusa, la ukraina kaj la rutena estis konsiderita ĉefe ĉar ili estas ĉiuj orientslavaj lingvoj. La bulgara, kiel la rusa, konservis proksimajn rilatojn kun la eklezia slava lingvo.

2.- Ambaŭ lingvoj uzas la Cirila alfabeto. Sed ekzistas gravaj diferencoj inter ili. Ambaŭ alfabetoj havas 33 literojn. Sed en la ukraina ni havas la literojn Ґ, Є, І, kaj Ї, kiuj ne ekzistas en la rusa. En la rusa, ni havas la literojn Ё, Ъ, Ы, Э, kiuj ne existas en la ukraina. La literoj Г, Е, И, kvankam ili estas komunaj en ambaŭ lingvoj, ili ne havas la saman prononcon.   

3.- Por kiuj lernas la rusan, inkluzive de Ukrainoj, kiuj ne lernis tiu ĉi lingvo en la lernejo, la litero "Г" povus esti io malfacila. Ĝi estas supozita reprezenti la sono de la litero "G". Sed estas esceptoj: kiam uzita en genitiva kazo, la adjektivoj kiuj finas en "-ого" kaj "-его"aŭ en la pronomo"lia"= его (jevo) ĝi estas prononcata kiel "V"; Ni havas la specialan kazon de vortoj kiel Сегодня (Sjevodnja) = Hodiaŭ, Ничего (Niĉjevo) = Nenio; ekzistas kazoj kiam ĉi tiu litero estas prononcita kiel "h", kiel en Бог (Boh)= Dio, Лёгкий (Ljohkij) = Facila. En la ukraina, ĉi tiu sama litero estas prononcita kiel "H". Ekzistas aparta litero, "Ґ", por la "G" sono, sed tre malmultaj vortoj uzas ĝin.  Ĉi tie estas kelkaj ekzemploj en ambaŭ lingvoj:

Гора = Monto (Ukr: Hora, Rus: Gora)

Нога = Kruro (Ukr: Noha, Rus: Noga)

Галактика = Galaksio (Ukr: Halaktyka, Rus: Galaktika). 

4.- La plimulto de la ne-Denaskaparolantoj de tiuj lingvoj ofte kredas, ke la ekvivalentaj literoj   "Е – Э" kaj "И – Ы" havas la saman prononcon, sed ne. La ukraina "Е" estas en IPA: e (Kiel en la franca: année ) dum la rusa "Э" estas en IPA: ɛ (kiel la vorto bed). "И" en la ukraina estas en IPA: ɪ (kiel i en la vorto city) dum "Ы" estas en IPA: ɨ (neniu ekvivalenteco trovita en aliaj Eŭropaj lingvoj). Sed kio opinii pri la "O" kiu ekzistas en ambaŭ alfabetoj: En la ukraina estas: ɔ (kiel en la franca botte) sed en la rusa ĝi povas esti o (kiel en la franca beau ), sed kiam neakcentita, ĝi povus esti a (kiel en la franca lac, ekzemple la vorto она [ana] = ŝi) aŭ ĝi povus esti ŝvao ə (kiel a en about). 

5.- Ambaŭ lingvoj havas la saman kazaron. Tiuj kazoj estas: Nominativo, genitivo, akuzativo, dativo, instrumentalo, kaj lokativo. Ekzistas malgrandaj diferencoj kiam ni deklinacias similajn vortojn. Sed en la ukraina ekzistas sepa kazo ne ekzistanta en la rusa: Vokativo.

6.- La prezenco de la verbo Esti en la rusa, Быть (Byt') ne estas uzita. Ekzistas tria persono formo: есть (jest) malofte uzita. En la ukraina, la verbo Esti estas Бути (Buty) kaj la nuna tempo sendepende de la pronomo estas є (je). En neformala parolado ĝi ofte ne estas uzita. 

7.- Por traduki la verbon havi  ĉia lingvo havas malsamajn manierojn: en la rusa vi sekvas ĉitiun vojon: У меня есть + nominativo. Jen 3 ekzemploj:

- Mi havas domon = У меня есть дом (U mjenja jest' dom)

- Li havas filinon = У него есть дочка (U njevo jest' doĉka)

- Ni ne havas hundon = У нас нет собаки (U nas njet sabaki) [genitivo kazo por negativaj frazoj]

En la ukraina vi povas uzi la saman skemon: У мене є + nominativo. Sed vi povas uzi rekte la verbo "havi", мати (maty) + akuzativa kazo. Ĉi tie la samaj 3 ekzemploj:

- Mi havas domon = У мене є дім (U mene je dim) aŭ Я маю дім (Ja maju dim)

- Li havas filinon = У нього є дочка (U njoho je doĉka) aŭ він має дочку (vin maje doĉku).

- Ni ne havas hundon = У нас немає собаки (U nas nemaje sobaky) aŭ Ми не маємо собаки (My ne majemo sobaky) [Uzo de genitivo por negativaj]

Ukraina ankaŭ adoptis la verbo havi  kiel modala verbo por diri: mi devas. La frazo: Я маю це зробити (Ya maju ce zrobyty) signifas: mi devas fari tion!  

8.- La nomoj de la monatoj estas tre malsimilaj. En la rusa la nomoj venis el la latina, dum en la ukraina ni ankoraŭ uzas malnovajn slavajn nomojn por ili. Ĉi tie estas la listo de la monatoj en ambaŭ lingvoj:

Monato	-rusa:	Prononco	ukraina	Prononco
Januaro	январь	janvar	січень	siĉen'
Februaro	февраль	fjevral	лютий	lutyj
Marto	март	mart	березень	berezen'
Aprilo	апрель	aprjel	квітень	kviten'
Majo	май	maj	травень	traven'
Junio	июнь	ijun	червень	ĉerven'
Julio	июль	ijul	липень	lypen'
Aŭgusto	август	avgust	серпень	serpen'
Septembro	сентябрь	sjentjabr	вересень	veresen'
Oktobro	октябрь	aktjabr	жовтень	ĵovten'
Novembro	ноябрь	najabr	листопад	lystopad
Decembro	декабрь	djekabr	грудень	hruden'

9.- La estonta tempo en ambaŭ lingvoj povas esti simpla aŭ perfektiva kaj  kompleksa aŭ imperfekta. Simpla estas formita aldonante prefikson. Ĝi estas nomita perfektiva ĉar ĝi estas kompletigita. La kompleksa uzas la verbo esti  kiel helpoverbo (en la rusa, Быть kaj en la ukraina, Бути) en infinitivo. Ĉi-tio estas uzita por nekompleta ago. En la ukraina ekzistas tria maniero por la estonta tempo, kiu estas ankaŭ imperfekta sed sen la uzo de helpoverbo. Ĉi tie estas ekzemplo kun la verbo писати (pysaty), skribi : Я писатиму (Ya pysatymu), ти писатимеш (ty pysatymeŝ), він писатиме (vin pysatyme)... 

10.- Ambaŭ lingvoj havas apartajn literaturojn. La moderna rusa literaturo komencis dum la 18-a jarcento kaj havis ĝian plej granda esprimo en la verkoj de la rusa verkisto kaj poeto Aleksandr Puŝkin. Aliaj verkistoj kiuj reprezentas la rusan literaturon estas Miĥail Lermontov, Lev Tolstoj, Fjodor Dostojevskij, Anton Ĉeĥov kaj Nikolaj Gogol. La fundamentoj de la ukraina literaturo estis fiksita ĉe la fino de la 18-a jarcento kaj havis ĝian plej grandan esprimojn en la verkoj de la ukraina poeto kaj verkisto Taras Ŝevĉenko. Aliaj verkistoj kiuj reprezentas la plej bonan de la ukraina literaturo estas Ivan Franko, Lesja Ukrajinka, Ivan Kotlarevskij kaj Hrihorij Kvitka-Osnovjanenko. Nikolaj Gogol estis ukraina kaj li ankaŭ kontribuis al ukraina literaturo. Fakte ke Taras Ŝevĉenko estis ankaŭ admirita en Rusio, sed liaj legantoj en tiu parto de la mondo devis legi la tradukojn de liaj verkoj en la rusan.