La
eksplodo de la spira malsano kaŭzita de la nova kronviruso, malsano kiu estis
unue eltrovita en Ĉinio, estas nun konzerno por registaroj ĉie en la mondo kaj ne
ekzistas tago kie novaĵoj pri ĉi tiu temo ne estas disenditaj. Ni povas trovi multe
da informo sur la Interreto pri la efikoj de la kronviruso. Unu el la topikoj kiuj
aperis estas kiel lingva baro malfacilas la taskon de la aŭtoritatoj, kiam ili
devas komuniki.
Lingva
baro ekzistas en malsamaj okazoj: Ni havas multetnajn landojn kie ekzistas ĉefa
lingvo de komunikado en areo dividita inter diversaj etnaj grupoj, ĉiaj kun sia
propra lingvo. Ĉinio estas bona ekzemplo. Tiam ekzistas landoj kiel Kanado, kie
enmigrintoj alportis sian lingvon farante ĝin parto de la socio.
Ĉinioestas multetna lando kun 56 rekonitaj etnoj. La Hanoj estas la plej granda etna grupo kun preskaŭ 92% de la loĝantaroj. Sed la Hanoj ne
estas unuformaj se ni parolas pri la lingvo. La mandarena, la oficiala lingvo,
estas bazita plejparte en la nordaj Ĉinaj dialektoj, kie specife la parolado de
la ĉefurbo funkcias kiel referenco. Sed ekzistas multe da dialektoj klasifikitaj
en 7 grupoj kiuj estas konsideritaj ili mem kiel lingvoj. En 2017 mi skribis
artikolon pri tiu temo kaj vi povas legi ĝin ĉi tie.
La
ĉina registaro instigas la uzon de la norma mandarena aŭ Putonghua por eduko,
informo, tribunaloj kaj ajna oficiala uzo. Post la eksplodo de la kronviruso,
la lingva strategio ŝanĝis kaj nun ne nur minoritataj lingvoj estas uzataj por
disvastigi informojn sed ankaŭ la lokaj dialektoj. Nun ni povas legi broŝurojn
kaj aŭskulti informojn en la Hubeja, la
ĉefa dialekto de la mandarena uzita en Vuhano, centro de la epidemia eksplodo.
Tiam informo en aliaj minoritataj lingvoj kaj dialektoj komencis esti eldonita. Vi povas legi pli da informo kun ekzemploj de diversaj
materialoj eldonitaj en la Hubeja, kaj en lingvoj kiel la tibeta, la korea, la mongola
kaj la Jia. Ĉi tie vi povas trovi videojn en diversaj versioj de la tibeta
pri la COVID-19. Sed ne nur interne ŝanĝis la strategion de
la Ĉina registaro. Ĝia politiko rilate al fremdaj lingvoj ankaŭ ŝanĝis. Antaŭe oni
supozis ke se ni devis informi al eksterlandanoj, estis sufiĉe ĵuz eldoni ĝin
en la angla. Kun granda grupo de internaciaj studentoj afektitaj, la Ĉina
registaro nun eldonas broŝurojn en lingvoj kiel la vjetnama, la araba, la itala,
kaj la birma. Sed ĝi estas rimarkinda ke
la minoritataj lingvoj kaj dialektoj en Ĉinio estas nun parto de la inform-strategio.
Landoj
kun granda populacio de enmigrintoj estas konsciaj ke la plej bona strategio
por disvastigi la informon inter la diversaj komunumoj estas paroli en ilia
lingvo. Ĉi-tio implikas ankaŭ la uzon de la plej komunaj denaska lingvoj en tiuj
komunumoj. La registraro de Kanado, almenaŭ
ĝis la 20-a de Marto 2020, havas informon pri la kronviruso en la angla,
la franca kaj la ĉina. Sed mia provinco, Ontario, havas informon en 30 lingvoj,
inkluzive de 4 lokaj indiĝenaj lingvoj. La registaro de Nov-Zelando havas informon pri la malsano
en 20 lingvoj, inkluzive de kelkaj filmetoj en la Nov-Zelanda signolingvo.
Bedaŭrinde,
mi legis kelkajn retejojn pri publika sano eldonitaj en diversaj lingvoj kie
informoj pri la kronviruso ne estas havebla en ĉiuj el ili.
Sed
en interligita mondo, estas alia fronto por la lingva baro kiu ricevas pli da
atento: Internacia vojaĝado. Turistoj kiuj vizitas fremdajn landojn, precipe
tiuj kiu elektis vojaĝi per plezurkrozoŝipo, kaj trovis ilimen en la mezo de
tiu krizo traktante kun ŝtatoficistoj de enmigrado aŭ publika sano, kiuj mankas
scion en fremdaj lingvoj, inkluzive de la angla, kiu ni supozas lingvafrankaon por
internacia turismo. Bone! ... Ĝi povus esti speco de internacia lingvo, kiam ni
vojaĝas aŭ parolas en la hotelo. Sed kiam nia propra sano kaj bonfarto estas en
danĝero, ne ĉiuj estas pretaj por komuniki en la angla.
Grava
ekzemplo kio okazis al paro de Britaj mielmonataroj kiuj vojaĝis per
plezurkrozoŝipo, kiu restis en kvaranteno post alveni al Japanio. Ili ricevis eraran
diagnozon de COVID-19, kaj ĉio ĉi okazis pro tradukeraro. En alia rakonto,
Usona turisto en Egiptio estis lasita en kvaranteno post erara pozitivrezulto por
la malsano. Dum enhospitaligo, li ne povis komuniki kun la laborantoj ĉar lingvaj
baroj. La vizitanto eĉ provis uzi maŝintradukoj, sed la kvalito de interreto ne
estis bona.
Israela novaĵoj raportis la kazo de oficiro de la ministerio pri publika sano kiu
vojaĝis al Japanio por helpi Israelajn pasaĝerojn, kiujn estis en plezurkrozoŝipo,
kaj post alveni al tiu lando, ili testis pozitivan por la viruso. La kunlaboron
inter ambaŭ registaroj malsukcesis pro lingvaj baroj.
Dum
tiu ĥaosa tempo, interretaj solvoj por tiuj aferoj kiuj ni faras en nia ĉiutaga
vivo kiel labori aŭ aĉeti nutraĵojn estas nun pli popularaj. Sed la interreto
ne nur helpas kun nia sano sed ankaŭ nun laboras por provizi apojn kiuj povas
traduki inter diversaj lingvoj por helpi al la kuracatoj. Kiel ekzemplo, dum
mia esploro, mi trovis, ke je la komenco de Marto, Cloudbreak Health lanĉis
senpagan apon kiun permesas komunikadon inter pacientoj kaj kuracistoj aŭ
flegistoj. Ĉi tiu aparato estas facile purigita kaj povas esti movita inter
kvarantenaj ĉambroj kaj aliaj malpli kritikaj areoj en hospitaloj. Ĝi estis jam
elprovita kun COVID-19 pacientoj kiuj ne estas denaskaparolantoj de la angla.
Laŭ
mia opinio, vidi, ke la Ĉina registaro uzas minoritatajn lingvojn por informi
pri la kronviruso estas signo, ke ili
povus profitigi de ĉi tiu krizo. Ne ekzistas lingvafrankao kiam ni traktas kun ĉi
tiu pandemio aŭ ajna alia malsano kiu minacas nian sanon ie ajn en la mondo.
Ĉiuj la lingvoj estas gravaj. Ĉiuj
devus esti kapablaj kompreni la ekzistantajn riskojn kaj la pacientoj devas
esti konscia de la traktado ili ricevas kaj kio ili devas fari.
Nelson
Mandela diris: "Se vi parolus al homo en lingvo, kiu li
komprenas, tio iras al lia kapo. Se vi parolus al li en lia propra lingvo, tio
iras al lia koro."
Kio pli bona vojo por atingi iun,
kiun bezonas saniĝi!!!